NOTA EDYTORSKA Teksty źródłowe cytowane są w przypisach skróconymi wersjami tytułów. Edycje średniowiecznych manuskryptów zidentyfikowane zostały skrótami tytułów i nazwiskami redaktorów. Tytuły dzieł przełożonych na język polski podawane są w polskim brzmieniu, tytuły dzieł wciąż nieprzełożonych – w języku oryginału. W przypadku tekstów często cytowanych zastosowano skróty, objaśnione na początku książki. Imiona średniowiecznych autorów zostały

Prolog: CÆDMON   Dzieje literatury angielskiej rozpoczynają się w drugiej połowie VII wieku od performansu niepiśmiennego pasterza. Wspomina o tym wydarzeniu tylko jeden autor, sławny z zamiłowania do cudów. Żadne świadectwo archeologiczne, ani inny tekst, nie potwierdza istnienia pasterza. Być może jest on wymysłem uczonego autora. Niemniej opowieść o cudownej przemianie pasterza w pieśniarza, wciąż

Normal 0 21 Część 1 MNICH JAKO PERFOFMER Około roku 973 w Winchesterze, na południu Anglii, zebrali się przełożeni klasztorów, żeby ujednolicić i gruntownie zreformować życie monastyczne na Wyspach Brytyjskich. Miał to być zarazem ostatni akt wprowadzania do Anglii Reguły św. Benedykta z Nursji (ok. 480-550). Mnisi i mniszki wykazali zaskakującą wrażliwość na performatywne wymiary

Normal 0 21 Część 2 PERFORMANSE LITURGICZNE Jeśli dzień liturgiczny był cyklem oficjów, a monastyczny tydzień – cyklem psalmów, to cały kalendarz kościelny ujęty został w roczny cykl upamiętnień, zwanych świętami, które z czasem rozrosły się w niezwykle spektakularne wydarzenia performatywne. Rok liturgiczny (temporale) był wyznaczany przez czczenie wydarzeń z życia Chrystusa, uporządkowanych w dwóch

QUEM QUAERITIS 1. Tradycyjnie za główną część i źródło performansu Visitatio Sepulchri uznawany jest śpiewany dialog, rozpoczynający się od pytania quem quaeritis, „kogo szukacie”. Słowa te nie pojawiają w biblijnych opisach Zmartwychwstania, ale w relacji św. Jana z pojmania w Ogrójcu (J 18.5-7). Jezus dwa razy zadaje strażnikom pytanie: „Kogo szukacie?”, a ci dwukrotnie mu

Część 3 KOŚCIÓŁ I TEATR   Performanse liturgiczne w klasztorach wymagały obecności wyświęconych kapłanów i duchownych. Mnisi sami nie mogli odprawiać nabożeństw. Kler odgrywał także kluczową rolę w życiu religijnym osób świeckich. Katedry i kościoły potrzebowały profesjonalnej obsługi, jeszcze większe wymagania stawiała służba duszpasterska w parafiach. Duchowni świeccy w miastach i wsiach, podobnie jak mnisi

Epilog osobisty PERFORMER JAKO MNICH Pod koniec lat 1980. Jerzy Grotowski napisał w Toskanii krótki „raport z trasy”, próbując sformułować najwyższe zadanie dla artysty, nazywanego Performerem, „z dużej litery”. Jest to unikalne świadectwo jednego z najwybitniejszych twórców kultury dwudziestego wieku i jednego z najbardziej wnikliwych badaczy sztuki aktora w dziejach teatru. Istotą kulturowej rewolucji Grotowskiego

BIBLIOGRAFIA   TEKSTY ŹRÓDŁOWE Acta Iohannis (CCSA 1-2), red. E. Junod, J.-D. Kaestli, Turnhout 1983. Ælfric’s Catholic Homilies. The First Series: Text (EETS SS 17), red. P. Clemoes, Oxford 1997. Alcvini sive Albini epistolae, red. E. Dümmler, [w:] MGH, Epistolae, t. 4, Berlin 1845, s. 1-493. Amalarii episcopi Opera liturgica omnia, t. 3 (Studi e